Abstract
Dertig procent van het aantal dierproeven dat per jaar in Europa wordt uitgevoerd, wordt gedaan
om tegemoet te komen aan wettelijke eisen voor de toelating en vrijgifte van een stof of product tot de
Europese markt. Deze dierproeven zijn vaak repeterend van aard en veroorzaken als gevolg van de
gehanteerde procedures, in vergelijk
... read more
met ander dierproefgebruik, kans op ernstig ongerief. Dit maakt deze categorie dierproeven interessant vanuit het concept van de 3 V’s (Vervangen, Verminderen en Verfijnen).
De Wetenschapswinkel Biologie Utrecht heeft de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap gevraagd een inventariserend onderzoek uit te voeren naar actoren en factoren die van invloed zijn op de inzet van dierproeven voor wettelijke eisen. Opdrachtgever is de Projectgroep
‘Dierproeven voor Wettelijke Eisen’ die is samengesteld uit vertegenwoordigers van de industrie, de
wetenschap en een dierenwelzijnsorganisatie. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van het
ZonMw programma ‘Dierproeven begrensd’.
Het onderzoek is een verkenning van factoren en actoren die van invloed zijn op de inzet van
dierproeven voor wettelijke eisen. Waar mogelijk is daarbij ingezoomd op protocollaire dierproeven ten
behoeve van de toelating en vrijgifte van geneesmiddelen. De bevindingen komen voornamelijk voort uit
interviews met vertegenwoordigers van de belangrijkste stakeholdergroepen (legislators, regulators,
industrie, wetenschap en NGO’s). Het betreft om die reden een inventarisatie van gepercipieerde
invloeden. De bevindingen dienen ter oriëntatie op mogelijke vervolgstappen op Europees niveau om
protocollaire dierproeven waar mogelijk terug te dringen.
Dierproeven voor wettelijke eisen zijn een hardnekkig onderdeel van de beoordelingsprocedures
voor de toelating van een stof of product tot de markt. Er komen steeds meer alternatieve testmethoden
beschikbaar, maar deze maken vervolgens niet automatisch deel uit van de beoordelingsprocedures. Om de inzet van alternatieve methoden voor wettelijke eisen te vergroten dienen eerst verschillende barrières overwonnen te worden. In het rapport zijn de meest in het oog springende factoren weergegeven die van invloed zijn op de inzet van het concept van de 3 V’s in de beoordelingsprocedures. Deze factoren zijn geclusterd naar technische-, politiek-bestuurlijk- en maatschappelijke factoren.
In dit inventariserend onderzoek zijn verschillende kansen en bedreigingen voor de inzet van de 3
V’s ten behoeve van wettelijke eisen, de revue gepasseerd. Zoals gezegd dient onderzoek als input voor een vervolgproject waarin gewerkt zal worden aan een of meer van deze factoren. In het rapport zijn hiertoe de volgende aanbevelingen gedaan:
- Investeer in data sharing, retrospectieve analyses en strategische testbenaderingen;
- Zet risicocommunicatie breed in, ter beïnvloeding van de mate van risico-acceptatie;
- Maak de kosten, die gemaakt worden voor de uitvoering van dierproeven, inzichtelijk;
- Communiceer zo breed mogelijk over beschikbare alternatieven;
- Verbeter de communicatie tussen de stakeholders;
- Versterk het beleidsnetwerk;
- Verbeter de afstemming tussen de verschillende wet- en regelgeving.
show less
