Ecologische netwerken in het landschap van de stad : literatuuronderzoek naar het nut en functioneren van ecologische netwerken in de stad en een uitwerking voor de ringslang (Natrix natrix)

Abstract

Deze bureaustudie behandelt de vraagstelling: “Is de aanname dat ecologische netwerken in het stedelijk landschap op vergelijkbare wijze functioneren als in het landelijk gebied terecht?” Voor de beantwoording van deze vraag wordt eerst de stedelijke omgeving als landschap omschreven in termen van fysieke elementen, ruimtelijke patronen, stromen en functies. In dit rapport is een onderverdeling gemaakt in de vier belangrijkste fysieke elementen van de stad: gebouwen, groengebieden, water en wegen. In de ruimtelijke configuratie valt op dat vooral stenige elementen overheersen (gebouwen en wegen) en dat groengebieden in grote mate geïsoleerd zijn. Een kenmerkende stroom voor de stad is het verkeer. Als functie speelt verstoring een grote rol. Verder is de zeer grote diversiteit een belangrijke eigenschap van het stedelijk landschap. Als casestudy wordt dieper op één soort ingegaan: de ringslang. Er wordt voor de ringslang een verzameling van stedelijke inventarisaties gepresenteerd. De, veelal geïsoleerde, populaties bevinden zich voornamelijk in de stadrand en er kunnen hoge dichtheden voorkomen. Menselijke invloed heeft in de vorm van composthopen als geschikte ei-afzetplaats en verstoring door honden een eigen rol in de ringslangpopulaties. Vervolgens worden richtlijnen voor stedelijke ecologische netwerken opgesteld. Het netwerk moet ingericht worden op dezelfde schaal als waarop de doelsoort actief is. Bovendien moet de nadruk liggen op goede verbindingen tussen kerngebieden en het tegengaan van verstoring. Als antwoord op de vraagstelling wordt geconcludeerd dat ecologische netwerken in het stedelijke landschap op dezelfde wijze functioneren als in het landelijk gebied, maar dat de accenten op andere factoren liggen, hierdoor is de uitvoering van het netwerkconcept in het stedelijke gebied moeilijker dan daarbuiten.