De kwaliteit van het onderwijsleerproces in het biologieonderwijs

Abstract

Dames en heren, de conclusie uit het voorafgaande zou moeten zijn dat we, doordat we met het biologiedidactisch onderzoek vooruitgang hebben geboekt, de komende jaren in toenemende mate een bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Was het maar waar. Helaas moeten we constateren dat het met de continuïteit van het biologiedidactisch onderzoek in Nederland slecht is gesteld. We hebben drie problemen. In de eerste plaats heeft het departement biologie van onze faculteit, kort nadat ik de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, vanwege een structureel financieel tekort besloten de leerstoelgroep Didactiek van de Biologie op te heffen. Daarmee is de situatie ontstaan dat binnen het Freudenthal Instituut, het grootste instituut in Nederland dat zich richt op verbetering en vernieuwing van het bètaonderwijs, formeel geen biologiegroep meer bestaat en er geen hoogleraar Didactiek van de Biologie in Nederland meer is. In de tweede plaats moeten we constateren dat het biologiedidactische onderzoek landelijk sterk verbrokkeld is. Aan alle universiteiten zijn kleine aan de lerarenopleiding verbonden groepen waar door een klein aantal promovendi onderzoek wordt gedaan. Bovendien wordt daar, doordat er ook voor de andere vakken zulke kleine groepen zijn en de verantwoordelijkheid ligt bij collega’s met een onderwijskundige leeropdracht, vaak meer onderwijskundig dan biologiedidactisch onderzoek gedaan. In de derde plaats moeten we constateren dat het nauwelijks lukt om 2e geldstroom onderzoek gefinancierd te krijgen . Bij de Programmaraad voor Onderwijsonderzoek, de PROO, moeten we concurreren met onderwijskundigen die algemene, niet-vakspecifieke opbrengsten garanderen en in veel gevallen in onderwijsonderzoek meer gewaardeerde onderzoeksmethoden hanteren. Daar komt bij dat de PROO de afgelopen jaren slechts een klein deel van alle aanvragen heeft gehonoreerd. Andere werkgemeenschappen binnen NWO, als Exacte wetenschappen en Aard- en levenswetenschappen, financieren geen vakdidactisch onderzoek. Al met al moet ik daarom concluderen dat het biologiedidactisch onderzoek in Nederland heel kwetsbaar is en de continuïteit nauwelijks is gegarandeerd.