Handen wassen, handschoenen en mondkapjes op de OK: Eens omstreden, nu routine

Abstract

Handen wassen vóór en het dragen van handschoenen en mondkapjes tijdens operaties werden in de tweede helft van de 19e eeuw ingevoerd in het kader van antisepsis en asepsis. Het doel van deze maatregelen was om besmetting van de wond te voorkomen. Bij invoering waren deze maatregelen echter omstreden. De noodzaak van handen wassen werd aanvankelijk genegeerd. De eerste rubberen handschoenen werden door veel chirurgen gemeden, omdat deze het ‘weefselgevoel’ in de vingers belemmerden. Over het nut van het dragen van mondkapjes bestonden twijfels, omdat bij normaal ademen geen druppeltjes zouden worden gevormd die de wond konden besmetten. Tot halverwege de 20e eeuw waren er dan ook chirurgen die bij een operatie geen mondkapje of handschoenen droegen. Hoewel vandaag de dag het dragen van mondkapjes bij een operatie routine is, is er nog steeds geen wetenschappelijk bewijs dat deze maatregel effectief is in het voorkómen van postoperatieve wondinfecties.