Eindrapportage Key2Teach-Speciaal: Onderzoek naar de effectiviteit en toepassing van een leerkrachtgericht coachingsprogramma bij de aanpak van gedragsvraagstukken bij leerlingen in het SBO/SO SO/SBO.

Abstract

Leerlingen die leskrijgen in scholen voor speciaal basisonderwijs (SBO) en speciaal onderwijs 4 (SO4) laten een grote diversiteit aan gedrag zien, wat voor leerkrachten die lesgeven op deze typen scholen een uitdaging kan zijn. Uitval en uitputting komen dan ook veel voor onder deze leerkrachten. Dit is lastig, want juist voor deze kwetsbare leerlingen is het belangrijk dat leerkrachten goed af kunnen stemmen op wat deze leerlingen nodig hebben. Het verbeteren van de leerkracht-leerling-relatie (LLR) kan een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van deze leerkrachten in de omgang met moeilijk gedrag van hun leerlingen. De kwaliteit van deze relatie speelt namelijk een belangrijke rol bij het beroepsmatig welzijn van leerkrachten, maar ook bij het functioneren van leerlingen. Omdat het voor leerkrachten lastig kan zijn om een goede relatie aan te gaan met leerlingen die moeilijk gedrag vertonen, is het belangrijk hen hier op effectieve wijze bij te begeleiden. Key2Teach is een gepersonaliseerde en leerkrachtgerichte coachingsmethodiek die tot doel heeft het inzicht van leerkrachten in hun relatie met gedragsmoeilijke leerlingen te vergroten en hun interactievaardigheden te versterken. Key2Teach is opgebouwd uit twee fasen en vier bouwstenen, waarmee een leerkracht inzicht verkrijgt in de eigen relatie en interactie met een leerling die moeilijk gedrag vertoont, maar ook zelf tot een werkvraag komt om in de klas mee te oefenen. In het regulier basisonderwijs is Key2Teach effectief gebleken om de LLR, het beroepsmatig welzijn van leerkrachten, en gedrag van leerlingen te verbeteren. Door het gepersonaliseerde karakter van deze interventie is Key2Teach mogelijk ook geschikt om leerkrachten in het SO/SO4 te ondersteunen. Het eerste doel van deze studie betrof het systematisch onderzoeken van de specifieke behoeften van leerkrachten en de (gedrags)kenmerken van leerlingen die leskrijgen in basisscholen voor SBO/SO4. Het tweede doel van deze studie betrof het aanpassen van de Key2Teach-methodiek voor het SBO/SO4 (K2T-S). Het derde doel van deze studie betrof het onderzoeken of K2T-S effect heeft op verschillende aspecten van de leerkracht-leerling-relatie, op moeilijk gedrag van leerlingen en op aspecten van het beroepsmatig welzijn van leerkrachten. Deze studie werd gefinancierd door NRO, projectnummer 40.5.18540.190.