Transitie naar een circulaire grond-, weg- en waterbouw: Een missie-gedreven innovatie systeem analyse

Abstract

Nederland is begonnen aan de transitie naar een Circulaire Economie. Als reactie op de toenemende druk vanuit de maatschappij op het klimaat en de (zorgen om de) groeiende behoefte aan grondstoffen is de missie gesteld om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben in Nederland, zoals geformuleerd in het Rijksbreed programma ‘Nederland circulair in 2050’. Hierin is uiteengezet hoe deze transitie vorm te geven en wordt de missie vertaald naar het efficiënter gebruik maken van grondstoffen zodat minder grondstoffen nodig zijn, het gebruik maken van hernieuwbare grondstoffen en het reduceren van de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen. In 2018 zijn vijf actie- en interventieagenda's voor de komende jaren opgesteld door de verschillende Transitieteams. Dit rapport presenteert de stand van de transitie naar circulaire Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW) in Nederland, als onderdeel van de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie. Om de staat van de transitie naar een circulaire GWW in kaart te brengen, wordt er gebruik gemaakt van het Missiegedreven Innovatiesysteem (MIS) raamwerk. Het MIS wordt gedefinieerd als het netwerk van actoren en regels die gezamenlijk bijdragen aan de ontwikkeling en verspreiding van innovatieve oplossingen en de transformatie van de huidige manier van produceren en consumeren om daarmee aan de missie bij te dragen. Deze innovatieve oplossingen kunnen technologische innovaties, nieuwe businessmodellen, maar ook sociale innovaties zijn die bijdragen aan de opbouw van een circulair systeem. Met behulp van een MIS-analyse zijn in dit onderzoek deze oplossingen en hun belemmeringen voor de transitie geïdentificeerd, als ook onderzocht hoe verschillende oplossingen interacteren, elkaar aanvullen of juist belemmeren. De resultaten van de analyse geven belangrijke aanknopingspunten voor het beoordelen en het eventueel aanscherpen van de aanpak om op die manier bij te dragen aan het volbrengen van de missie.