Samen Stevig Staan: Een kind-ouder interventie voor jeugdigen met externaliserende gedragsproblemen en een licht verstandelijke beperking

Abstract

De meerderheid van jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (LVB) die doorverwezen is naar de geestelijke gezondheidszorg vertoont externaliserende gedragsproblemen, agressief gedrag, oppositioneel gedrag en antisociaal gedrag (Van Nieuwenhuijzen, Orobio de Castro, & Matthys, 2006a). Er is bij hen een verhoogd risico op delinquentie, verslaving, werkloosheid en psychiatrische stoornissen. De kosten van externaliserende gedragsproblemen in het algemeen zijn zeer hoog voor de maatschappij: veel contact met jeugd hulpverlening, frequent gebruik van sociale voorzieningen als volwassene, continue noodzaak voor gezondheidszorg en justitiecontacten (Scott, Knapp, Henderson, & Maughan, 2001). Om deze redenen zijn effectieve interventies noodzakelijk om externaliserende gedragsproblemen van jeugdigen met een LVB te verminderen. Het doel van deze studie was om in de klinische praktijk de effectiviteit te testen van de interventie Samen Stevig Staan, een cognitieve gedragsinterventie gericht op het verminderen van externaliserende gedragsproblemen van jeugdigen met een LVB. Ondanks de urgente roep om effectieve interventies die externaliserende gedragsproblemen bij jeugdigen met een LVB kunnen bestrijden, weten we nog steeds weinig over de effectiviteit van interventies die gericht zijn op deze problemen. De schaarse literatuur die hierover bekend is, lijkt erop te duiden dat interventies positieve effecten hebben als ze 1) systematisch zijn uitgevoerd volgens protocol, 2) zijn gebaseerd op cognitieve gedragstherapeutische principes en 3) zich richten op tekorten in specifieke vaardigheden die mede ten grondslag liggen aan externaliserende gedragsproblemen. Om effectief te kunnen zijn, moeten interventies afgestemd zijn op de beperkingen in sociaal begrip en cognitieve vaardigheden van jeugdigen met een LVB (Van Nieuwenhuijzen et al., 2006a). Internationaal hebben enkele studies het effect onderzocht van interventies gericht op het verminderen van externaliserende gedragsproblemen bij jeugdigen met een LVB. Deze interventies lijken veelbelovend, echter deze studies kenden meestal beperkingen in het gebruikte onderzoeksdesign, de omvang van de studie en waren enkel gericht op het voorkomen van gedragsproblemen bij jonge kinderen (Hand, Raghallaigh, Cuppage, Coyle, & Sharry, 2013; McIntyre, 2008a, 2008b; Plant & Sanders, 2006; Roberts, Mazzucchelli, Studman, & Sanders, 2006).