Het sturend effect van vragen met voorbeeldantwoorden in een face-to-face setting

Abstract

In de prescriptieve literatuur worden vragen met voorbeeldantwoorden sturende vragen genoemd. Bevindingen hierover vanuit een conversatieanalytisch perspectief, spreken deze sturing tegen terwijl resultaten van experimenteel onderzoek op dit gebied deze sturing bevestigen. Om deze controverse op te lossen is middels een experiment nagegaan of vragen met voorbeeldantwoorden sturend zijn in een face-to-face-setting, waarbij betrokkenheid van respondenten bij de thema’s van de vragen een essentiële rol speelt. De vragen zijn geformuleerd in twee varianten met voorbeeldantwoorden (gesloten-complete en gesloten-incomplete variant) en een controlevariant zonder voorbeeldantwoorden (open variant). Uit dit onderzoek blijkt dat de gesloten-incomplete variant van de betrokken vragen wordt opgevat als een open vraag en niet sturend is.Tevens leveren de plaats van afname (wachtkamer versus behandelkamer) en bekendheid met de interviewer significante effecten op. In de behandelkamer wordt vaker een toelichting gegeven en respondenten lichten hun antwoord vaker toe als zij door een onbekende interviewer worden ondervraagd.