Perspectieven op publieke professionaliteit: Van professionals (in organisaties) naar organiserende professionaliteit

Abstract

In allerlei publieke domeinen staan professionals (zoals artsen, verpleegkundigen, rechters, politieagenten, docenten en maatschappelijk werkers) in de belangstelling. Publieke professionele diensten die vitale maatschappelijke functies vervullen (zoals zorg, rechtspraak, onderwijs en sociaal werk) staan onder druk en publieke professionals voelen zich belaagd, belast en beklemd. Professionals zouden deprofessionaliseren; door beleid, organisaties, managers en controle zouden zij van hun autonomie, waarden en kracht worden beroofd. Recentelijk is daar tegenwicht aan geboden in de vorm van ‘hybride professionaliteit’, waarbij vervlechting van professionele en organisatielogica’s aan de orde wordt gesteld. In dit artikel voegen wij daar een alternatief perspectief aan toe. We verkennen een ideaaltypische benadering van professionaliteit, waarbij organiseren zelf onderdeel wordt van professioneel handelen. Niet omdat managers dat willen, maar omdat organiseren zowel kan passen bij professionele actie in veeleisende tijden, als dat dit in het belang kan zijn van professionele domeinen zelf. We noemen dit: organiserende professionaliteit.