Effecten van Taakspel op leerlingen en leerkrachten in het speciaal onderwijs

Abstract

Leerlingen met psychiatrische stoornissen kampen vaak met sociaal-emotionele en gedragsproblemen die hun ontwikkeling in de weg staan. Veel van deze leerlingen volgen onderwijs in hiertoe aangewezen scholen voor speciaal onderwijs, ook wel cluster 4 scholen genoemd. Het lesgeven aan deze leerlingen gaat gepaard met veel uitdagingen die het welzijn van leerkrachten kunnen beïnvloeden. Het is daarom belangrijk dat leerkrachten in het speciaal onderwijs cluster 4 in staat worden gesteld om hun leerlingen optimaal in hun ontwikkeling te begeleiden. Een manier om dit te doen is door gebruik te maken van de gedragsmanagementinterventie Taakspel. Dit is een interventie die in het regulier onderwijs effectief is gebleken om het sociaal-emotioneel en gedragsmatig functioneren van leerlingen positief te beïnvloeden. In deze studie wordt getoetst middels een cluster-gerandomiseerde trial of deze interventie ook een positief effect heeft op de emotionele en gedragsproblemen en sociale relaties van leerlingen in het speciaal onderwijs cluster 4 (N=389). Ook worden mogelijke effecten op de burn-out symptomen en gevoelens van zelfeffectiviteit van hun leerkrachten onderzocht. De resultaten van deze studie laten zien dat de interventie een preventief effect heeft op de ontwikkeling van emotionele en gedragsproblemen van leerlingen, aangezien de mate van problemen voor leerlingen in de Taakspelconditie gelijk bleef gedurende het schooljaar, terwijl de problemen van leerlingen in de controleconditie een toename lieten zien. Tevens geven resultaten aan dat de interventie in staat is de gevoelens van zelfeffectiviteit van leerkrachten aangaande het kunnen betrekken en motiveren van leerlingen bij schoolwerk positief te beïnvloeden. Er zijn echter geen effecten gevonden van Taakspel op de sociale relaties tussen leerlingen en tussen leerlingen en leerkrachten of op andere maten van leerkrachtwelbevinden. De leerlingen en leerkrachten in het speciaal onderwijs kunnen mogelijk profiteren van een langere uitvoeringsperiode van Taakspel en een toepassing van aanvullende elementen gericht op het bevorderen van de sociale relaties in de klas.