[Plaat uit de ‘Utrechtse zonneatlas’]

Abstract

Deze bladzijde uit de ‘Utrechtse Zonneatlas’ toont een heel klein deel van het zonnespectrum, een belangrijk astrofysisch hulpmiddel waarmee de atomaire samenstelling en de temperatuuropbouw van de zonneatmosfeer bestudeerd kan worden. Het hier afgebeelde deel van het zonnespectrum omvat het golflengtegebied tussen 568.9 tot 590.1 nanometer (5689 tot 5901 Ångstrom), waarin onder meer de dubbele absorptielijn van het element natrium goed zichtbaar is. Het zonnespectrum werd tussen september 1936 en april 1937 fotografisch opgenomen door Gerard Francis Willem Mulders (1908-19??) met behulp van de 150-voets zonnetelescoop op Mt. Wilson Observatory (Californië). De glasplaatnegatieven werden vervolgens op het Physisch Laboratorium in Utrecht uitgemeten met behulp van een zelfregistrerende microfotometer, die ontworpen was door de Utrechtse natuurkundige Willem Jan Henri Moll (1876-1947) en vervaardigd werd door P.J. Kipp en Zonen in Delft. Het ultraviolette deel van het zonnespectrum (333.2 tot 363.7 nanometer) werd opgenomen met een kleinere zonnetelescoop in het Physisch Laboratorium. Later is deze zonnetelescoop verplaatst naar Sterrenwacht Sonnenborgh, waar deze nu nog gezien kan worden. Een opmerkelijk detail van de zonneatlas is dat de verklarende tekst bij de platen zowel in het Engels als in het Esperanto werd gedrukt. Het uitmeten en het identificeren van de ruim 23.000 lijnen in het zonnespectrum zou nog vele jaren in beslag nemen en werd uiteindelijk in 1966 in tabelvorm gepubliceerd.