De comeet of staart ster te zien van de Amstel Sluys te Amsterdam in 1769

Abstract

Deze opvallende komeet (officiële benaming C/1769 P1) werd op 8 augustus 1769 in Parijs ontdekt door de Franse sterrenkundige Charles Messier (1730-1817). De komeet werd door veel sterrenkundigen waargenomen en kon tot 3 december met een sterrenkijker gevolgd worden. Met het blote oog was de komeet van half augustus tot eind september goed te zien. Na de spectaculaire bevestiging in 1759 van Edmond Halleys hypothese dat kometen naast parabolische banen ook elliptische banen kunnen doorlopen (en dus na vele jaren weer terugkeren) probeerden verschillende sterrenkundigen om ook een elliptische baan (en een omloopsperiode) voor deze komeet te vinden. De waargenomen loop van de komeet bleek echter zo weinig van een parabolische baan af te wijken dat de berekende omloopperioden zeer uiteenliepen. In 1807 publiceerde de Duitse sterrenkundige Friedrich Wilhelm Bessel (1784-1846) een gedetailleerde analyse, waarin hij de meest waarschijnlijke waarde voor de omloopperiode van deze komeet op 2.090 jaren bepaalde maar opmerkte dat, gezien de grote onzekerheid hierin, deze ook zo klein als 1.692 jaren of zo groot als 2.673 jaren kon zijn. In een vergeefse poging om keizerlijke steun te verwerven, droeg de verarmde Messier in 1808 een geschrift over deze komeet op aan Napoleon Bonaparte, waarin hij veel nadruk legde op het gegeven dat de komeet precies één week voor de geboorte van de keizer aan de hemel was verschenen. Aert Schouman (1710-1792), de graveur van deze voorstelling, is vooral bekend voor zijn schilderijen van landschappen en fauna, tekeningen en graveringen op glas.