Abstract
De centrale kaart in dit Engelse pamflet toont de voorspelde zichtbaarheid van de ringvormige zonsverduistering van 1 april 1764. De diagrammen links en rechts tonen het verschil bij een totale zonsverduistering en een ringvormige zonsverduistering. In het eerste geval, als de maan relatief dicht bij de aarde staat, reikt de
... read more
schaduwkegel van de maan tot aan het aardoppervlak en wordt de zon compleet verduisterd. In het tweede geval, als de maan relatief ver van de aarde is verwijderd, bereikt de schaduwkegel het aardoppervlak niet en blijft er een ringvormige deel van de zon onbedekt. De strook onder de kaart laat zien hoe de verduistering tijdens het maximum te zien zal zijn vanaf verschillende plaatsen op de Britse Eilanden (Oxford, Cambridge, York, Berwick, Dublin, Gravesend en Canterbury) en op het continent (Den Haag, Parijs en Auxerre). Het diagram boven de kaart noteert in meer detail dezelfde gegevens voor Greenwich. Zoals de kaart laat zien, liep de strook waar de verduistering ringvormig was ook over Frankrijk en de Nederlanden. In Nederland werd de verduistering onder meer gezien door de Schot James Boswell (1740-1795), die in 1763 en 1764 rechten studeerde in Utrecht, maar een grote indruk schijnt het niet bij hem achtergelaten te hebben. Meteorologische waarnemers in Amsterdam en in Zwanenburg noteerde voor die dag echter alleen ‘regen’. Ook in Engeland was het op de dag van de verduistering overwegend bewolkt en waarnemers zoals James Short, John Bevis, James Ferguson, Samuel Dunn, Nathaniel Bliss, Thomas Hornsby, Matthew Raper en Mungo Murray slaagden maar gedeeltelijk met hun waarnemingen van het natuurverschijnsel. De Engelsman ‘Philo-Pegasus’ verzamelde na afloop de voorspellingen, die verschillende sterrenkundigen, wiskundigen en almanakberekenaars voor Londen hadden opgegeven en beschreef ze als paarden in een wedren in een satirisch werkje met de titel 'Eclipse Races'. Naar zijn oordeel waren de voorspellingen van Witchell en de Royal Astronomer Nathaniel Bliss (1700-1764) het dichtst bij de waarheid geweest. Volgens een latere overlevering zou de beroemde Engelse volbloed hengst Eclipse op de dag van de verduistering zijn geboren en gedurende zijn korte carrière als renpaard (van 1769 tot 1771) kwam hij altijd als eerste over de finish. Zijn ongekende snelheid gaf aanleiding tot de Engelse uitdrukking 'Eclipse first and the rest nowhere'.
show less
