Fig. 1. De loop van Mercurius om de zonne des jaars 1736 beneffens de verschyning in dezelve den 11 november des s’middags [en] Fig. 2. Vertooninge van een aanmerkelyke maan eclips gevallende aº: 1736 den 26 maart savonts [en] Fig. 3. Vertooninge van de tweede geheele maans verduysteringe aº: 1736 tusschen den 19 en 20 septembr: snagts [en] Fig. 4. Vertooninge van de merkwaardige zons verduysteringe, invallende op den 4 october savonts 1739

Abstract

Pamflet van Simon Jansz. Panser uit Emden, waarin de omstandigheden van verschillende hemelverschijnselen in het jaar 1736 worden vermeld. De bovenste diagram geeft de schijnbare loop van de planeet Mercurius aan ten opzichte van de zon, met daaronder een voorstelling van diens loop over de zonneschijf op 11 november 1736. Daaronder twee diagrammen met de verschillende fasen van de totale maansverduisteringen, die zichtbaar zouden zijn op 26 maart en 19/20 september van dat jaar. Het onderste diagram geeft aan hoe de zon, gezien vanuit Amsterdam, vlak voor zonsondergang op 4 oktober 1736 gedeeltelijk verduisterd zal worden. In de toelichtende tekst merkt Panser nog op dat deze merkwaardige zonsverduistering volgens de berekeningen van de Hoornse wiskundige Jan Albertsz. van Dam in de 'Hollandsche Almanach' voor Amsterdam onzichtbaar zal zijn. Een moderne berekening laat echter zien dat Pansers voorspelling juister was. Zie ook de andere astronomische kaarten van Panser, elders in de collectie gedigitaliseerde astronomische kaarten.