Loop, plaats, en distantie der planeten, uit den aardbol voor ’t jaar 1732. Neminem scientia cruciat

Abstract

Dit jaaroverzicht voor 1732 is vergelijkbaar met de jaaroverzichten, die Nicolaas Samuelsz. Cruquius voor 1729 en 1731 publiceerde (zie elders in de collectie 400 Jaar sterrenkijker). Net als in het jaaroverzicht voor 1731 geeft de bovenste figuur de positie van de maan in de dierenriem, de schijngestalten van de maan en haar afstand tot de aarde (in aarddiameters). Ook aangegeven is positie van de zon in de dierenriem en de afstand tot de aarde. Drie figuren geven het verloop weer van de eclipsen van dat jaar: de totale maansverduistering van 1 december en de gedeeltelijke zonsverduistering van 17 december. Van het laatste wordt de zichtbaarheid vanuit Europa beschreven en in meer detail hoe deze in Holland gezien zal worden. De onderste figuur geeft de eclipticale breedte van de maan en de planeten. De astrologische planeetsymbolen langs de kromme van de maan geeft hun samenstanden (conjuncties) met de maan weer. Onderlinge samenstanden van de planeten worden boven de kalenderschaal aangegeven. De bedoeling van deze laatste gegevens was niet astrologisch maar weerkundig van aard. Cruquius was één van de eerste Hollandse onderzoekers, die systematische waarnemingen van het weer heeft nagelaten en zoals veel van zijn tijdgenoten geloofde hij dat veranderingen in het weer samenhingen met samenstanden van de maan met de zon en de planeten. De breuk 3/3 in het jaartal (links van het midden) geeft waarschijnlijk de datum (3 maart) aan waarop Cruquius het ontwerp van zijn jaaroverzicht voltooide.