Loop, plaats, en distantie der planeten, uyt den aardbol, voor ’t jaar 1731

Abstract

Dit jaaroverzicht voor 1731 is vergelijkbaar met het jaaroverzicht, dat Nicolaas Samuelsz. Cruquius voor 1729 publiceerde. Het geeft echter aanzienlijk meer informatie. De voorstelling van de planeetbanen is vrijwel gelijk (zie Cruquius' kaart van 1729, elders in de collectie 400 Jaar sterrenkijker, voor nader uitleg hierover), maar in de figuur onder is ook het verloop van de eclipticale breedte van de maan en de zonsafstand tot de aarde aangegeven. Boven is een figuur toegevoegd waarin het verloop van de maansafstand (in aarddiameters) wordt gegeven. Door middel van hun traditionele astrologische symbolen is ook aangegeven in welk teken van de dierenriem de maan zich zal bevinden. Met speciale symbolen worden tevens de tijdstippen van nieuwe maan, eerste kwartier, volle maan en laatste kwartier aangegeven. Onder is nog een aanduiding voor de plaats van de zon in de dierenriem. Verder is een diagram toegevoegd waarin het verloop van de gedeeltelijke maansverduistering van 20 juni 1731 wordt voorgesteld. Links geeft Cruquius nog de zogenaamde epacta (de ouderdom van de ‘kerkelijke’ maan op 1 januari) en de zondagsletter. Hiermee kan met behulp van een eeuwigdurende kalender op eenvoudige wijze de ouderdom van de maan en de weekdag van een willekeurige dag bepaald worden. De Latijnse zinspreuk Neminem Scientia Cruciat ('Nooyt Schaad Const'), waarvan de eerste letters met de initialen van zijn eigen naam overeenkwamen, was de lijfspreuk van Cruquius die hij vaak in zijn publicaties gebruikte. De breuk 2/28 in het jaartal links geeft waarschijnlijk de datum (28 februari) aan waarop Cruquius het ontwerp van zijn jaaroverzicht voltooide. Voor het hieropvolgende jaar 1732 publiceerde Cruquius ook een jaaroverzicht (zie elders in de collectie 400 Jaar sterrenkijker).