INTERPRETATIONSFRAGEN IM ORGELWERK MAX REGERS IM LICHTE DER VON KARL STRAUBE BEGRÜNDETEN TRADITION

Abstract

De orgelcomposities van Max Reger (1873-1916) worden in de hedendaagse muziekwereld uiteenlopend beoordeeld. Een wezenlijk probleem wordt gevormd door gebrekkige bronnenstudie en gebrek aan bredere kennis van Regers oeuvre. Centraal in dit proefschrift studie staat de vraag naar een verantwoorde interpretatie van Regers orgelcomposities. De interpretatie volgens de lijn van Karl Straube blijkt een weliswaar door Reger zelf geaccepteerde, maar geenszins uitsluitend mogelijke wijze van uitvoering van deze composities te vertegenwoordigen. Een belangrijke verklaring voor het onderscheid tussen de interpretatie door Straube die Regers goedkeuring wegdroeg enerzijds en de – van Regers orgineel sterk afwijkende – door Straube verzorgde edities van diens werk anderzijds wordt gevormd door het destijds geldige, maar tegenwoordig sterk omstreden gegeven van de ‘bewerkte editie’. In Straubes edities betreft het aanpassingen aan de mogelijkheden van het moderne orgel, voordrachtsaanduidingen gebaseerd op Hugo Riemanns leer van fraseren en interpretatie op grond van overwegingen van Hermann Kretzschmar. Hierdoor getuigen zijn edities van een spanningsveld tussen autoriteit en actualiteit. Teneinde de speeltechnische aspekten te kunnen belichten, bleek ook een analyse van het orgel uit Regers tijd noodzakelijk. Een ander gebied dat nader wordt verkend, is de hermeneutische benadering van Regers werk. Aan de hand van zijn zeven Choralphantasien worden zowel de relatie tussen tekst en muziek als de structurele kenmerken van deze werken bestudeerd. Een gedetailleerde analyse van Regers aanduidingen met betrekking tot dynamiek en klankkleur – thematiek die toe in de wetenschappelijke literatuur eveneens nauwelijks aandacht heeft gekregen – wordt in het laatste deel van deze studie aangereikt.