Nieuwe perspectieven op fietscultuur : Een conceptuele en empirische verkenning van fietscultuur in Amsterdam en Portland

Abstract

De culturele context waarin de fiets is ingebed krijgt op een aantal uitzonderingen uit de Angelsaksische wereld na weinig aandacht. Dit artikel tracht het begrip fietscultuur zowel theoretisch als empirisch inhoud te geven door te putten uit sociologische literatuur, transportgerichte literatuur en een vergelijkend casusonderzoek in Amsterdam en Portland. Er wordt gesteld dat om een fietscultuur te begrijpen zowel gedrag als ervaring moet worden onderzocht. Dit is gedaan in Amsterdam en Portland door middel van diepte-interviews. Voor gedrag blijken er drie centrale aspecten te zijn (routekeuze, interactie met andere weggebruikers, interactie met verkeersregels), terwijl er twee aspecten van ervaring zijn (intensiteit en interactie met omgeving). Voorts worden er drie perspectieven op fietscultuur geïntroduceerd: gewoonte, tegencultuur en leefstijluiting. Voor Amsterdam is met name het analysekader ‘gewoonte’ relevant, terwijl voor Portland ‘tegencultuur’ het meest van toepassing is. De drie perspectieven blijken bruikbaar, maar behoeven nog verder onderzoek in andere contexten en met andere methoden.