Een nieuw beschavingsoffensief : over het begrip ‘vrijheid’ in het pedagogisch denken

Abstract

Het thema "vrijheid, een vervloekte zegen" lijkt pedagogen op het lijf geschreven. Zo lang als de pedagogiek bestaat worstelt ze met de spanning tussen grenzen stellen en vrijheid bieden. In de samenleving van vandaag lijkt de vrijheid een probleem geworden. De politiek wijst dan al snel naar opvoeders en pedagogen: zij moeten kinderen weer leren waar de grenzen liggen. Zij moeten kinderen normen en waarden bijbrengen, nieuwe deugdzaamheid, om de vrijheid in te dammen en uitwassen te voorkomen. Een nieuw beschavingsoffensief. Het is echter de vraag of opvoeders en pedagogen zich daarvoor moeten lenen. Is het terecht dat de overheid deze grote verantwoording bij hen neerlegt? Of moeten we ons maar liever niet voor het karretje van een nieuwe moraal laten spannen. Tegen de achtergrond van de traditie van het christen-pedagogisch denken wordt nagegaan in hoeverre het hedendaagse beschavingsoffensief opvoeders en pedagogen past.