Artefacten als onderwijsvernieuwers. De casus van de BaSO-fiche in de zorgcontinuïteit tussen basis- en secundair onderwijs

Abstract

De inhoud en doelen van onderwijsvernieuwingen krijgen vaak gestalte in concrete objecten. De ideeën achter de vernieuwing worden dan als het ware gematerialiseerd in speciaal ontworpen instrumenten die tot doel hebben bij te dragen tot betere onderwijspraktijken, ook wel artefacten genoemd. Gedurende lange tijd werd het precieze aandeel van artefacten in het verloop van vernieuwingsprocessen echter geminimaliseerd. Om de rol van artefacten te bestuderen, zoomen we in dit artikel in op de organisatorische routines die in scholen rond een vernieuwingsartefact kunnen ontstaan. We illustreren dit met een onderzoek naar de implementatie van de BaSO-fiche in Vlaamse scholen, een instrument dat ontwikkeld werd om de zorgcontinuïteit tussen het basis- en het voortgezet onderwijs te stimuleren. Via een artefactanalyse en semi-gestructureerde interviews met de ontwerpers en gebruikers van de fiche ontrafelen we de rol die de BaSOfiche vervulde in de vernieuwing van de (zorg)praktijken van de betrokken scholen. De resultaten laten zien dat de introductie van de BaSO-fiche een specifieke manier van denken, spreken en handelen rond zorg mogelijk en vooral vanzelfsprekend heeft gemaakt in de scholen.