Tussen wetenschap en kunst: paardenboeken in de veterinaire collectie van de Universiteitsbibliotheek Utrecht

Abstract

De betekenis van het paard vanuit sociaal-economisch, militair, cultureel en recreatief oogpunt heeft ertoe geleid dat in de loop van de geschiedenis naar schatting enkele tienduizenden boeken over dit dier zijn gepubliceerd. Deze boeken gaan onder meer over de voeding, de verzorging, het fokken, de dressuur en de geneeskunde van paarden. De gezondheidszorg voor paarden door wetenschappelijk opgeleide dierenartsen staat tegenwoordig op een hoog peil en vindt haar oorsprong in de veeartsenijscholen uit de tweede helft van de achttiende eeuw. Vóór de stichting van veterinaire opleidingsinstituten werd de paardengeneeskunde voornamelijk bedreven door dierverzorgers, hoefsmeden, paardendoctors en overige zogenaamde ‘empiristen’. De oudere boeken in de veterinaire collectie van de Universiteitsbibliotheek Utrecht weerspiegelen duidelijk de verschillende fasen van de verwetenschappelijking en professionalisering van de paardengeneeskunde. De verbeelding van het paard in deze bronnen is vanuit kunsthistorisch oogpunt evenzeer interessant. Hieronder volgen enkele voorbeelden.