Op zoek naar de betekenis van de Utrechtse penwerkdraakjes

Abstract

‘Maar wat betekenen die Utrechtse draakjes nu eigenlijk?’ Terwijl mijn vrouw zich wekenlang verdiepte in de verschillende verschijningsvormen van het drakenmotief in de penwerkdecoratie in vijftiende-eeuwse Utrechtse handschriften en vroege drukken (zie p. 18 -25), bleef deze vraag mij achtervolgen als een hinderlijke bromvlieg (was het misschien een afgezant van Beëlzebub, die als ‘heer der vliegen’ te boek staat?). In dit artikel tracht ik een antwoord te vinden door verschillende elementen van de – onafzienbaar uitgebreide en wijdvertakte – westerse drakentraditie te combineren.