Abstract
Deze kaart van het Noord-Franse Duinkerken en de nabije omgeving is wat merkwaardig. Zoals de hoofdtitel buiten het kader aan de bovenzijde suggereert, biedt de kaart een beeld van de stad ‘avant la démolition que les Anglois en ont faite en 1714’. Dit kaartbeeld van vóór 1714 is echter aangevuld
... read more
met de nieuwe militaire versterkingen uit de periode van 1740-1742.
De kaart werd gepubliceerd in 1743 door de beroemde Amsterdamse firma Covens & Mortier. We zien een mooi beeld van het 18de-eeuwse Duinkerken, de stad die als maritieme basis toen al langere tijd van strategisch belang was. Dat had natuurlijk ook tal van krijgshandelingen tot gevolg. Toen Duinkerken in de 16de eeuw nog deel uitmaakte van het rijk van Karel V, had het bijvoorbeeld te maken met frequente aanvallen van Franse kapers. Om hieraan een halt toe te roepen, stelde het bestuur van de stad zelf een kaapvaart in: de Duinkerker kapers. Deze kapers streden in de Tachtigjarige Oorlog mee met de Spanjaarden. Een veldtocht van Maurits van Oranje ter verovering van de stad slaagde niet.
Jaren later, in 1646, lukte het een Frans leger wel om na een langdurig beleg Duinkerken in te nemen. Vervolgens kwam de stad in 1652 opnieuw in Spaanse handen. Zes jaar later moesten de Spanjaarden echter definitief hun meerdere erkennen in een Frans-Engels leger onder maarschalk Turenne. Op 25 juni 1658 capituleerde Duinkerken, maar diezelfde dag nog gaf Lodewijk XIV van Frankrijk de stad aan Engeland. Op één dag was de stad dus ’s morgens Spaans, 's middags Frans en 's avonds Engels! Al in 1662 kocht Frankrijk de stad van Engeland af en werd het een voorname Franse marinehaven. Onder leiding van de vestingbouwkundige Vauban realiseerde men versterkingen aan de haven. Voorts verrees aan de noordkant van de stad een citadel. De kaapvaart bleef voortbestaan, maar nu onder Frans bestuur.
Zoals gezegd getuigt de kaart van verwoestingen, die door de Engelsen in 1714 waren aangericht Die verwoestingen vormden een nasleep van de Spaanse Successieoorlog (1702-1713). Aan het einde van deze oorlog stond Engeland het in 1708 veroverde Duinkerken aan Frankrijk af. Om te voorkomen dat de plaats als uitvalsbasis zou worden gebruikt door kapers, verwoestten de Engelsen de haven en vestingwerken van Duinkerken. De Fransen reageerden hierop door het graven van een nieuw kanaal, dat de haven aan de zuidzijde van de stad weer verbond met de zee.
Tijdens de laatste twee wereldoorlogen kreeg Duinkerken de nodige beschietingen te verduren. Heel bekend is natuurlijk de evacuatie van het Britse expeditieleger in 1940, die vanaf het strand bij Duinkerken plaats vond. De stad werd toen bij gevechten grotendeels verwoest. Na de oorlog moest Duinkerken opnieuw worden opgebouwd. Van de eens zo trotse vestingwerken is echter het grootste gedeelte verloren gegaan.
show less
