Plan der Schelde van boven Antwerpen tot aan het dorp Doel: met de positie onzer scheepsmagt by de hervatting der vyandelykheden tegen de Belgen, op den 3den augustus 1831, enz.

Abstract

Deze kaart van de Schelde ten noorden van Antwerpen is in 1832 vervaardigd om een beeld te geven van de stand van zaken tijdens de strijd om de Belgische onafhankelijkheid. Die strijd laaide op vanaf 1830 en resulteerde in talrijke schermutselingen en gevechtshandelingen tussen de Belgische revolutionairen en het Nederlandse regeringsleger.

In Antwerpen werd tijdens de Belgische opstand de plaatselijke citadel verdedigd door de Nederlandse generaal David Hendrik Chassé. Hij liet in oktober 1830 de stad langdurig beschieten en wist de citadel in Nederlandse handen te houden. Daarmee bleef het regeringsleger de controle houden op Antwerpen en deels ook op de Schelde. Ook na de Tiendaagse Veldtocht van 2 tot 12 augustus 1831 – een campagne van Willem II om de Belgische opstand met geweld te onderdrukken – veranderde dit niet. Een eerste Franse interventie maakte echter een einde aan deze veldtocht.

De ‘Nederlandse’ kaart toont de situatie aan het begin van de Tiendaagse Veldtocht. Met vlaggetjes zijn de steden en forten aangeduid, die toen óf in het bezit waren van de Belgen óf in het bezit van de Nederlanders. Voor het kaartbeeld is de luitenant-ter-zee M.F. Courier dit Dubekart verantwoordelijk geweest. De gravure is van de hand van door W.C. van Baarsel, terwijl de kaart werd gepubliceerd door de Amsterdamse uitgever F. Kaal.

Zoals gezegd bleef Antwerpen ondanks de interventie van Franse troepen in Nederlandse handen. In 1832 vond daarom een tweede Franse interventie plaats onder bevel van maarschalk Gérard. Hij trok dwars door Vlaanderen om het door de Nederlanders bezette Antwerpen vanaf 15 november 1832 te belegeren. Eind december van dat jaar gaf het Nederlandse garnizoen onder leiding van generaal David Hendrik Chassé zich na een beleg van 25 dagen en zware artilleriebeschietingen over. Het zou echter nog tot 1839 duren alvorens Nederland de Belgische onafhankelijkheid erkende.