Plan de la situation de l'Armée allié campée au bord de l'Eescaut 1744, de même que l'Armée françoise, retranchée derrière La Lis, l'année 1744

Abstract

Smaakvol getekend, met een goed oog voor de landschapsgesteldheid. Zo kan deze manuscriptkaart van de militaire troepenposities rond de stad Oudenaerde in de toenmalige Zuidelijke Nederlanden getypeerd worden. De maker van de kaart uit 1744 is niet bekend; mogelijk is het een militaire ingenieur geweest. Of het ging om een Franse of een geallieerde ingenieur is evenmin duidelijk. De kaart is weliswaar in de Franse taal, maar dat was destijds vrij gebruikelijk. Het lijkt erop dat de herkomst aan geallieerde zijde moet worden gezocht, gezien de meer gedetailleerde weergave van de Oostenrijkse, Duitse, Engelse en Hollandse troepen.

Sinds 1713 (Verdrag van Utrecht) behoorde het grootste gedeelte van de Zuidelijke Nederlanden tot het Habsburgse Rijk. Het stond toen bekend als de Oostenrijkse Nederlanden en zou dat tot het einde van de 18de eeuw blijven. De Franse koning Lodewijk XIV maakte echter aanspraak op deze gebieden. Tijdens de Spaanse Successieoorlog (1740-1748) zag hij zijn kans schoon en wist in 1744 de Oostenrijkse Nederlanden in te nemen. De kaart geeft een mooie momentopname van de opmars van de Franse troepen (wit, linksonder), die zich hadden verschanst langs het riviertje de Lis. Met geel getinte en rode kleuren zijn de geallieerde troepen langs de Schelde aangeduid.

Bij de Vrede van Aken in 1748 werd uiteindelijk bepaald dat de Zuidelijke Nederlanden weer aan Oostenrijk toekwamen.