Plan de la ville et citadelle de Tournay

Abstract

Deze plattegrond uit circa 1710 toont het beleg van Doornik of Tournai. Van 29 juni tot 2 september 1709 werd de stad omsingeld door geallieerde troepen onder bevel van de hertog van Marlborough.

Het beleg vond plaats tijdens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713). Na de dood van de kinderloze Spaanse koning Karel II in 1700 ontspon zich een voornamelijk Europese strijd om zijn erfopvolging. De Franse zonnekoning Lodewijk XIV stond, geholpen door Beieren en Spanje, tegenover de geallieerde legers van Engeland, de Republiek der Verenigde Nederlanden, de Duitse keizer, Pruisen en de Oostenrijkse Habsburgers. Een bloedige oorlog was het gevolg, waarbij allerlei Europese plaatsen zwaar belegerd werden of het toneel waren van grote veldslagen.

Ook de stad Doornik vormde in 1709 het decor voor een belegering door de geallieerden, die de stad op 2 september van dat jaar innamen. De gedrukte plattegrond toont in ruimtelijk opzicht de posities van de geallieerde korpsen tijdens de belegering. Ook zijn aan twee zijden van de stad in een zigzagvorm de loopgraven of ‘approches’ te zien, waarmee de belegeraars de stad steeds dichter wisten te naderen. Rondom de stad zien we de zogeheten circumvallatielinie. Die linie moest ervoor zorgen dat ontzettingslegers van buitenaf tegengehouden werden.

De kaart, gegraveerd door Pieter van Call en in Den Haag uitgegeven door Pieter Husson, stelde het publiek in staat om zich een beeld te vormen van de militaire gebeurtenissen rond Doornik.

De Spaanse Successieoorloog kwam uiteindelijk na meer dan tien jaar van hevige gevechten met vele tienduizenden slachtoffers tot een einde met de Vrede van Utrecht in 1713 en de Vrede van Rastatt in 1714.