Een klein land dat de wereld bestormt. Het nieuwe Rijksmuseum en het Nederlandse koloniale verleden

Abstract

A Small Country that takes the World by Storm: The New Rijksmuseum and the Dutch Colonial PastIn this essay Marieke Bloembergen and Martijn Eickhoff analyse the ways ‘history’ and ‘art’ have been integrated in the new Rijksmuseum’s colonial sections. They argue that – in the selection and presentation of objects – the history of the Museum’s collections and recent historiography on colonialism have been subordinated to art-historical connoisseurship, and to the idea that objects can evoke an understanding of the past in themselves. Thus the colonial sections follow predominantly the frameworks and storylines from the nineteenth century. This, while the same collection could have shown how the Netherlands – today, and in colonial times – is part of a complex world that might generate the need for univocal ‘national’ clarities, but that in the end only gains from a combination of curiosity, self-reflection and space for others.Marieke Bloembergen en Martijn Eickhoff onderzoeken in dit essay hoe deintegratie van geschiedenis en kunst in het nieuwe Rijksmuseum heeft uitgepakt voor de koloniale opstellingen. Bij de selectie en presentatie van voorwerpen zijn verzamelgeschiedenis en recente historiografie over kolonialisme ondergeschikt gemaakt aan kunsthistorisch connaisseurschap, en aan de gedachte dat voorwerpen vanzelf inzicht in het verleden kunnen oproepen. De koloniale opstellingen volgen aldus overwegend de kaders en verhaallijnen van de negentiende eeuw. Dat gebeurt terwijl diezelfde collectie bij uitstek kan laten zien hoe Nederland– tegenwoordig, en in koloniale tijden – deel uitmaakt van een complexe wereld die weliswaar de behoefte doet ontstaan aan eenduidige ‘nationale’ zekerheden, maar die uiteindelijk vooral baat heeft bij een combinatie van nieuwsgierigheid, zelfreflectie en ruimte voor anderen.