Plan de l'attaque de la Ville de Bergen op Zoom assiégée et prise par l'Armée Françoise en 1747

Abstract

Een nieuwskaart geeft een actueel ruimtelijk beeld van een bepaalde gebeurtenis en wordt vaak voorzien van een tekstuele verklaring. Hoewel een uitgebreide verklarende tekst bij deze kleine kaart ontbreekt, is er hier toch sprake van een nieuwskaart. Het document toont namelijk een geografisch overzicht van de Franse aanval op Bergen op Zoom in 1747. Die aanval vond plaats tijdens het beleg van de stad tussen 12 juli en 16 september 1747 in het kader van de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748).

De Franse troepen onder leiding van graaf Von Löwenthal beschoten toen vanaf 20 juli Bergen op Zoom en richtten forse verwoestingen aan. Ten zuidoosten werden ook loopgraven (‘approches’) aangelegd, waarmee de stad steeds verder genaderd werd. Deze loopgraven zijn op de op het zuidoosten georiënteerde kaart zichtbaar aan de bovenzijde. De Fransen richtten hier hun aanval op de bastions Coehoorn en Pucelle (letters ‘A’ en ‘B’). Half augustus 1747 veroverden zij de lunetten Zeeland en Utrecht (letters ‘E’ en ‘F’), die voor beide bastions waren gelegen. Begin september begonnen de Fransen de bastions zelf te bestoken en het tussengelegen ravelijn Dedem (letter ‘D’). Er ontstonden bressen in de verdediging en op 16 september wisten de Fransen de stad binnen te trekken. Diezelfde dag nog gaven de verdedigers van Bergen op Zoom zich over. Met de Vrede van Aken van 18 oktober 1748 kwam Bergen op Zoom echter weer in handen van de Republiek.

Het kaartje is gepubliceerd door het Amsterdamse uitgevershuis Covens & Mortier. De verklaringen van de legenda zijn zowel in het Nederlands als in het Frans.