Nymegen, stercke stadt in Gelderland met de nieuwe fortificatie door de Heer Coehoorn

Abstract

Het onderwerp van deze kaart van Nijmegen uit het begin van de 18de eeuw is zonneklaar: het bieden van een overzicht van de toenmalige, verbeterde fortificaties. Die vernieuwde fortificaties waren in 1702 door de beroemde Menno van Coehoorn ontworpen en uitgevoerd.

De tegen een stuwwal aangebouwde stad vereiste specifieke vestingwerken voor een goede verdediging. Heel duidelijk waarneembaar zijn de extra fortificaties of lunetten, die op deze wal buiten de directe defensiegordel van de stad liggen. Ook goed zichtbaar is het Fort Knodsenburg aan de overkant van de Waal. Deze in 1585 aangelegde schans speelde een belangrijke rol tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Gedurende de 18de eeuw werd het fort verbeterd en ontstond de stervorm met een extra gracht. In het rampjaar 1672 bezetten de Fransen het fort om vervolgens Nijmegen flink te bestoken met geschut. Niet lang daarna stelde men het fort buiten dienst, waarna het in de 19de eeuw zou vervallen en uiteindelijk ontmanteld zou worden. Tegenwoordig is er niet veel meer van te herkennen, op wat door bomenrijen en sloten benadrukte contouren na. Recente archeologische opgravingen brachten onder meer enkele gesprongen kanonslopen en resten van gesneuvelde soldaten aan het licht.

De hier getoonde kaart is gedrukt met behulp van de derde staat van de koperplaat. Hierop figureren de namen van de Amsterdamse uitgevers Johannes Covens en Cornelis Mortier, die vanaf 1721 een landkaartenfirma bestierden. Vroegere staten kenmerken zich door het impressum van Cornelis’ vader Pieter Mortier en een ander volgnummer rechtsonder.