Campements der boesen Allirten und Französischen Armée als selbige auff der Rastatter Seithe A° 1697 gestanden

Abstract

Deze picturaal aandoende manuscriptkaart toont de posities van de Franse en geallieerde legers bij het stadje Rastatt (Baden-Württemberg) in 1697, op het einde van de Negenjarige Oorlog (1688-1697). In deze oorlog – in het Duits de Paltse Successieoorlog en in het Frans de Oorlog van de Liga van Augsburg genoemd – vocht Frankrijk tegen Engeland, de Republiek, Spanje, Savoye en het Heilige Roomse Rijk. De laatstgenoemde katholieke én protestantse geallieerden waren vooral beducht voor een Franse hegemonie.

Tijdens de Negenjarige Oorlog vonden gevechtshandelingen plaats in diverse delen van Europa, maar ook in Indië en Amerika. Inzet van de Fransen was het streven naar een natuurlijke begrenzing van het eigen rijk, namelijk de Rijn, de Alpen en de Pyreneeën. De oorlog eindigde met de Vrede van Rijswijk (1697). Frankrijk mocht daarin de Elzas behouden en in de Cariben West-Hispaniola (Haïti). Tegelijkertijd erkende het Willem III als koning van Engeland, terwijl de Franse veroveringen in Catalonië, het Rijnland en de Zuidelijke Nederlanden werden opgegeven.

De kaart is met de hand getekend door een onbekende kaartmaker. Ook het doel van de kaart is in nevelen gehuld. Mogelijk is het een ontwerp voor een verder niet verschenen gedrukte kaart. Of het betreft een ruwe situatieschets van een militaire ingenieur, die op het oog niet al te veel veldwerk heeft verricht. De stijl van het kaartbeeld is erg beeldend en traditioneel, met gebouwen, bospartijen en hellingen in driedimensionale opstand. De weergave van de posities en verdedigingswerken van de legers, onder andere met behulp van symbolen, is echter wel modern voor die tijd. Ook een inundatie (‘uberschwemung’) is ingetekend. De kaart biedt al met al een fraai overzicht van de Franse en geallieerde stellingen aan beide zijden van de rivier de Murg.