Duurzaam gebruik van de ondergrond. Gereedschap voor structuur en visie

Abstract

Eind maart heeft de TCB het rapport Duurzaam gebruik van de ondergrond, gereedschap voor structuur en visie uitgebracht met de bevindingen van de door de TCB ingestelde werkgroep ‘Duurzaam gebruik ondergrond’. De werkgroep had als opdracht de TCB te informeren over de stand van zaken van gebruik van de ondergrond en een visie te geven op duurzaam benutten van de ondergrond en belichtte technische, juridische en bestuurlijke aspecten. In de synthese van het rapport van de werkgroep wordt het ‘ideale’ ondergrondse project beschreven aan de hand van een aantal kernbegrippen die slaan op het project zelf en de bestuurlijke kant van het project. Ten aanzien van het project zelf concludeert de werkgroep dat lering kan worden getrokken uit het risicogebaseerd beheer, zoals dat wordt toegepast bij gebruik van de diepe ondergrond (hand aan de kraan). Methodologisch is het risicogebaseerd beheer bij gebruik van de diepe ondergrond verder uitgewerkt dan bij de meeste vormen van gebruik van de ondiepe ondergrond. Belangrijk is dat risico’s vroegtijdig gesignaleerd kunnen worden aan de hand van closed loop monitoring en actiewaarden, zodat er tijdig kan worden ingegrepen en escalatie wordt voorkomen. Ten aanzien van de bestuurlijke kant constateert de werkgroep dat regie kan bijdragen aan duurzamer gebruik van de ondergrond en pleit ervoor dat juridische en economische instrumenten worden geïmplementeerd om dit nader vorm te geven. De werkgroep denkt dat het opstellen van voorkeursvolgorden voor de verschillende handelingsopties (‘ladders’) een goede manier is om het afwegen eenvoudiger te maken. Er ligt geen ‘brede’ afwegingsmethodiek klaar die als gereedschap voor duurzaam gebruik van de ondergrond gehanteerd kan worden. De werkgroep beveelt aan een dergelijke methodiek te ontwikkelen, in de vorm van een specifieke m.e.r.-achtige procedure voor gebruik van de ondergrond, waarin noodzaak, kansen (vraag en aanbod), risico’s (effect en gevolg voor zowel milieu als maatschappij), baten, kosten en energiebalansen een rol spelen. De afweging zou kunnen bestaan uit geschakelde methoden met een stappenplan.