Caerte vertoonende de landen etc. van den Overwaert gelegen binnen den ringdyk van den Alblasserwaert

Abstract

Deze vierbladige wandkaart van het Hoogheemraadschap De Overwaard – globaal in het oosten en noorden van de Alblasserwaard – verscheen rond 1706 en betreft de derde uitgave. Het kaartbeeld is vermoedelijk van de hand van de Dordtse landmeter Mattheus van Nispen (ca. 1628-1717), terwijl Jan van Vianen voor de gravure zorgde.

Bij de kaart horen ook tien wapenbladen en vier stroken met allegorische voorstellingen. Het kaartbeeld zelf meet in gemonteerde toestand 72 x 104 cm; inclusief de wapenbladen en allegorische voorstellingen is dat 104 x 138 cm.

Van de verschillende uitgaven zijn geen gemonteerde exemplaren bekend. Daardoor is niet met zekerheid vast te stellen welke wapens op welke plaats rond het kaartbeeld behoren. Slechts de twee wapens op de lange kanten van de kaart zijn met zekerheid te plaatsen. Verspreid over het kaartbeeld zijn diverse korte kolommen aangebracht met daarin de afmetingen van de op de kaart afgebeelde dorpen en landerijen.

Van de kaart zijn drie uitgaven bekend, die in cartografisch opzicht onderling niet van elkaar verschillen. Voor de tweede en derde uitgave werden alleen nieuwe wapenbladen vervaardigd.

Het Hoogheemraadschap De Overwaard droeg samen met dat van De Nederwaard zorg voor de waterhuishouding in de Alblasserwaard. Dit is een gebied met een vrij problematische waterstaatkundige toestand. Vele molens waren benodigd om de polder afdoende te bemalen. De prachtige molengang van Kinderdijk getuigt nog van die moeizame strijd tegen overtollig water.