Caerte van de Purmer met haer wegen, wateringhen, cavels en watermolens, also de selve gecavelt is, op den XIII.en Augusti anno MDC.XXII: mitsgaders de omleggende steden, dorpen en landen

Abstract

De vierbladige kaart van de Purmer is in 1622 voor het eerst uitgegeven door Claes Jansz. Visscher (1587-1652), wiens naam pas op de tweede editie (waarschijnlijk uit hetzelfde jaar) voorkomt. Zoals de kleine cartouche op het blad rechtsonder vermeldt, hebben de landmeters Lucas Jansz. Sinck, Gerrit Dircksz. Langedijck, Reijer Cornelisz. Schout, Jan Pietersz. Dou, Adriaen de Bruijn, Claes Huijbertsz. Bonefaes, Pieter Jansz. Duijn en Simon Willemsz. Boonacker in 1620 de toen nog niet drooggemaakte Pumer over het ijs opgemeten. In 1622 viel het meer uiteindelijk droog.

Op de eerste uitgave van de kaart is de Purmer in 139 kavels weergegeven. Tussen de eerste en tweede uitgave bestaan verschillen. Zo veranderde de locatie van enkele molens. Ook verdwenen enkele wapenschildjes en werd de titelcartouche ingrijpend gewijzigd. De hier gepresenteerde derde uitgave, die rond 1722 bij Covens en Mortier verscheen, bleef cartografisch gezien ongewijzigd. Het Amsterdamse uitgevershuis verving alleen de naam van Visscher door de eigen naam. Daarbij liet men het jaartal 1622 gewoon staan. Op grond van een exemplaar van de kaart in het Haagse Nationaal Archief (OBGK K9-84), waarop dit jaartal is weggekrast en in manuscript 1722 is toegevoegd, bestaat het vermoeden dat de kaart toen is verschenen bij Covens & Mortier. Ook het jaartal 1620 bij de vermelding van de landmeters is op het Haagse exemplaar met de hand vervangen door 1720!