Nieuwe kaarte vertoonende den geheelen Alblasserwaardt met de Vyf Heeren Landen samen groot 33110 mergen

Abstract

Deze kaart is een verkleining van de vierbladige overzichtskaart van het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard uit 1681. De schaal van deze verkleining is ongeveer 1:100.000 en er zijn vier staten van de koperplaat bekend.

Het betreft hier de tweede staat uit circa 1740, waarbij in de titelcartouche melding wordt gemaakt van de waterstaatkundige ingrepen bij de Merwede in het jaar 1738. Verschillen met de eerste uitgave zijn onder andere de anderhalve kolom met letters (A tot en met Q), die rechts van de titelcartouche aangebracht zijn. Deze letters verwijzen naar diverse ruimtelijke elementen in de Biesbosch en worden in de kolom nader verklaard. Daaronder bevinden zich restanten van dijkdoorbraken en waterstaatkundige verbeteringen. Een tweede opvallend verschil is dat de grote sokkel met enkele schaalstokken van de eerste uitgave verdwenen is. In plaats daarvan is de al eerder genoemde Biesbosch bij gegraveerd.

De kaart biedt een mooi overzicht van de waterhuishouding en de rijkdom aan poldermolens in het gebied. Vele jaartallen herinneren aan vaak dramatische dijkdoorbraken in het verleden.