Intergenerationeel denken: ambivalenties en solidariteit

Abstract

Intergenerational thinking: ambivalences and solidarity In discussions about the problems caused by population aging and fertility decline, the call for solidarity is almost an automatic response. But how appropriate is an approach in terms of solidarity to prevent, contain or solve intergenerational problems? Is it perhaps more productive to frame intergenerational solidarity as one of the four possible conditions in the ambivalence approach to intergenerational relationships, like Lüscher and colleagues do? After having summarized and problematized the dominant solidarity approach, I describe in this article the intergenerational ambivalence approach and I explore the potential added value. My conclusion is that the ambivalence approach offers some eye-openers and interesting lines of thought to understand the dynamics within and between generations. Consequently, it provides a valuable framework for reflection on existing and future intergenerational problem definitions and interventions: beyond the solidarity reflex.

Intergenerationeel denken: ambivalenties en solidariteit In de discussies over de problemen ten gevolge van dubbele vergrijzing en ontgroening klinkt bijna reflexmatig de roep om solidariteit. Maar is een benadering in termen van solidariteit wel geschikt om intergenerationele conflicten te voorkomen, in te dammen of op te lossen? Of is het vruchtbaarder intergenerationele solidariteit in te kaderen als één van de vier mogelijke condities in de ambivalentiebenadering van intergenerationele verhoudingen, zoals Lüscher en collega’s dat doen? Nadat ik eerst de dominante opvatting van intergenerationele solidariteit heb samengevat en geproblematiseerd, beschrijf ik in dit artikel de intergenerationele ambivalentiebenadering en verken ik de mogelijke meerwaarde ervan. Mijn conclusie is dat de ambivalentiebenadering een aantal eyeopeners en interessante denksporen biedt voor de dynamiek in relaties tussen én binnen generaties. Daarmee vormt het een waardevol kader voor reflectie op bestaande en toekomstige intergenerationele probleemdefinities en interventies: de solidariteitsreflex voorbij.