‘Ik dacht van: Ik ga gewoon naar de middelbare school.’ Over de betekenis van hulpbronnen in de schoolloopbaan van leerlingen

Abstract

Dit artikel betreft een longitudinaal, overwegend kwalitatief onderzoek naar de schoolloopbaan van leerlingen. Het gehanteerde onderwijspedagogisch perspectief gaat uit van een visie op de taak van de school en op de hulpbronnen (resources) die bij de ontwikkeling van leerlingen een rol spelen. Uit een databestand van 239 basisschoolleerlingen op de leeftijd van tien jaar zijn drie casus-leerlingen gekozen. Deze leerlingen zijn na de basisschool op drie schooltypen terechtgekomen: vmbo, havo en vwo. Vervolgens zijn zij als jongvolwassenen uitgestroomd naar diverse situaties. Het onderzoeksdesign kan worden getypeerd als een embedded case study waarbij een methode van narrative inquiry wordt gehanteerd. Naast gegevens omtrent de cognitieve ontwikkeling zoals Cito-scores en andere toetsgegevens, zijn gegevens verzameld aan de hand van diepte-interviews met leerlingen, hun ouders en leraren. De leerlingen zijn in drie onderzoeksronden gevolgd gedurende de leeftijdsfase van 10-21 jaar. De vraagstelling is: Hoe verloopt de schoolloopbaan van leerlingen van 10-21 jaar, hoe wordt dit verloop door hen ervaren en wat is de betekenis van 'resources' in de ontwikkeling van deze leerlingen? Het artikel beschrijft vanuit het perspectief van de leerling hoe schoolloopbanen verlopen. Bij de analyse wordt ingegaan op de betekenis van resources in de schoolloopbaan. Het talent van een leerling - zoals dat tot uitdrukking komt in de prestaties op een reeks objectieve toetsen - lijkt doorslaggevend. Van motivatie en inzet kan een compenserende werking uitgaan. Gezondheid of ziekte speelt soms een cruciale rol in de schoolloopbaan. De betekenis van ouders en leraren wordt vooral zichtbaar op de breukvlakken in de schoolloopbaan.AbstractIn the last few decades considerable progress has been made in the empirical study of school careers. Somewhat surprisingly perhaps, students themselves have hardly had a voice in the majority of these large scale quantitative studies. This article is an attempt to redress the balance: not only will the students, their parents and their teachers receive a voice, they will also be given 'a face'. We follow the students on their journeys through educational institutions from the ages of 10 to 21, presenting their learning results as measured by a range of objective tests and placing their stories in the light of a resource theory. Some of the students will be seen advancing smoothly from primary education to the tertiary sector, while others will be seen falling by the wayside. The following main questions will be addressed in the investigation: (1) How do the school careers of 10-to-21 year-old students develop? (2) How are these careers experienced by the students themselves? (3) What explanations can be given from a resource-theoretical perspective? We will describe and analyse in detail the school careers of three students in a longitudinal research framework characterisable as a longitudinal 'embedded case study'. In the context of this design the stories of the students and their teachers will be the main focus. However, this statement of focus does not imply a simple description of the experiences and perspectives of the people concerned. Rather, in this work we endeavour to connect the students' 'small stories' to the 'grand stories' of the theory of school careers. The main conclusion from this research is that talent - as measured by scores on a series of objective tests at the ages of ten and twelve years - is the most influential resource in later school success, but that strong motivation has a compensating effect. Real 'survivors' sometimes achieve their aim by overcoming great barriers. Parents and teachers also play a very important role in particular at the transition points.