Het spirituele in de kunst

Abstract

De relatie tussen spiritualiteit en kunst is van oudsher beladen. De Griekse filosoof Plato vond al dat dichters niet thuishoorden in de ideale stad. Sinds Plato gold kunst als de instantie van de schone schijn tegenover het denken. In de Bijbel staat een verbod op het maken van beelden. Tot in onze tijd zijn er theologen die volhouden dat God en het goddelijke onbereikbaar zijn via kunst. Tegenwoordig hoort men vaak de stelling verkondigen dat de kunst de religie is van de moderne geseculariseerde mens, met de musea als nieuwe tempels. Dit is niet toevallig, beweert de filosoof Theo de Boer in zijn verhandeling 'Over spiritualiteit en rationaliteit' (De hemel weet hoe, Valkhof Pers, 1999), want in het denken over de esthetische ervaring vindt men nog een set van categorieën, die aan de religie doet denken, namelijk inspiratie, decentrering van het subject, loutering, besef van het afgrondelijke. Kunst heeft verder met religie gemeen dat ze vanouds als tegenpool van de rede wordt beschouwd. In deze bundel wordt de rol van het spirituele/het imaginaire in verschillende kunstvormen bekeken.