Patientencommunicatie in vraaggerichte zorg. Onderzoek naar informatievoorkeuren van patienten, hun gewenste rol bij besluitvormingsprocessen en de wijze om aan deze voorkeuren tegemoet te kunnen komen.

Abstract

In deze scriptie is onderzoek gedaan naar patiëntencommunicatie in vraaggerichte zorg. Dit is een nieuw construct, waarvoor nog geen theoretisch kader voorhanden is. Daarom is eerst in kaart gebracht wat de afzonderlijk begrippen vraaggerichte zorg en patiëntencommunicatie inhouden en welke ontwikkelingen zich afspelen op dit gebied. Vervolgens zijn deze twee begrippen aan elkaar gekoppeld. Voor dit nieuwe construct ‘patiëntencommunicatie in vraaggerichte zorg’ is een definitie voorgesteld; wat moet worden verstaan onder patiëntencommunicatie in vraaggerichte zorg? De vraagstelling voor deze scriptie is afgeleid uit deze nieuwe definitie: aan welke voorwaarden moet de organisatie van de zorg voldoen om ervoor te zorgen dat de patiëntencommunicatie op een vraaggerichte manier plaatsvindt? Beantwoording van deze vraagstelling vindt plaats aan de hand van zes onderzoeksvragen, op basis van uitgebreid literatuuronderzoek. Deze uitwerking beperkt zich tot de patiëntencommunicatie binnen de oncologische zorgverlening. Eerst zijn de informatievoorkeuren van patiënten en de mate waarin zij betrokken willen zijn bij besluitvorming onderzocht. Het blijkt dat deze voorkeuren in hoge mate individueel bepaald zijn, en bovendien niet constant. Bijkomende factor is dat patiënten niet altijd in staat zijn hun informatiebehoeften kenbaar te maken bij de zorgverleners. Ook blijken zorgverleners onvoldoende vaardig in het beoordelen van de informatievoorkeuren van patiënten. Daarom is aansluitend onderzocht of er instrumenten bestaan waarmee behoeften en voorkeuren van een individuele patiënt vastgesteld kunnen worden. Het achterliggende idee hierbij is dat wanneer een zorgverlener inzicht heeft in de voorkeuren en behoeften van een patiënt, hij hier gericht op kan inspelen. In de literatuur zijn geen geschikte instrumenten gevonden waarmee de informatievoorkeuren van een individuele patiënt prospectief in kaart gebracht kunnen worden. Daarom wordt een voorstel gedaan voor het ontwikkelen en testen van een nieuw meetinstrument dat gebruikt kan worden in de dagelijkse zorgpraktijk. Hoe kunnen de informatievoorkeuren en gewenste rol bij besluitvorming van een individuele patiënt prospectief in kaart worden gebracht, zodat de zorgverlener tijdens het consult inzicht heeft in de actuele voorkeuren van deze patiënt?

De uitkomsten van dit onderzoek bieden voor het nieuwe construct patiëntencommunicatie in vraaggerichte zorg aanknopingspunten op theoretisch, praktisch en instrumenteel gebied.