Duurzame ontwikkeling. Mode of maatstaf?

Abstract

In 1996 startten het Universitair Milieu Platform UMP-Utrecht en het Bureau Studium Generale samen een project rond duurzame ontwikkeling. Het project omvat vier onderdelen en begon in februari en maart 1996 met een algemeen lezingenprogramma over het begrip duurzame ontwikkeling. In deze bundel zijn de teksten van dit lezingenprogramma verzameld. Duurzame ontwikkeling is in meerdere opzichten een dubbel begrip. Niet alleen bestaat het uit twee woorden die elkaar soms lijken uit te sluiten, ook de consensus over het begrip heeft twee niveaus. Als het gaat om de definitie in het zogenaamde Brundtlandrapport - 'een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties aan te tasten om in hùn behoeften te voorzien' - knikt iedereen instemmend mee. Niet voor niets werden zo'n 170 landen het in Rio de Janeiro eens over de noodzaak van duurzame ontwikkeling. Het begrip werd wereldberoemd en begon als een soort modeverschijnsel te pas en te onpas op te duiken. Vaak werd echter ook op de consequenties van het begrip duurzame ontwikkeling gewezen. Bijvoorbeeld de consequenties voor de Nederlandse productie- en consumptiepatronen. En dan is de consensus plotseling veel minder groot. Is het wel mogelijk om het begrip duurzame ontwikkeling inderdaad als maatstaf voor het handelen te gebruiken? Deze vraag stond centraal in het lezingenprogramma, dat daarom de naam Duurzame ontwikkeling: mode of maatstaf? kreeg.