'Voor al de ingezetenen der stad' : het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht (1847-1890)

Abstract

Halverwege de negentiende eeuw werd in Utrecht op de fundamenten van de middeleeuwse Mariakerk het Gebouw voor Kunsten & Wetenschappen gebouwd, één van de eerste vcultuurtempels' in Nederland. Een commissie die speciaal hiervoor in het leven was geroepen - de Commissie tot oprichting van een Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen - had uit een drietal ontwerpen een gebouw gekozen dat het meest geschikt leek voor haar doelstelling: een gebouw waarin verenigingen en gezelschappen die actief waren op het gebied van de kunsten en wetenschappen een eigen plek zouden kunnen krijgen. De Commissie koos voor een ontwerp in imposante neoclassicistische architectuur. Verguisd door de één, geroemd door de ander staat K&W - in 1991 ' uit de as herrezen' - nog steeds groots en zonnig geel aan de Mariaplaats. Net als in de beginjaren klinkt er ook nu nog muziek, niet meer afkomstig van de concerten van Utrechtse verenigingen en gezelschappen, maar van het Utrechts conservatorium dat er momenteel in gevestigd is. K&W werd in 1847 gebouwd met het idee Voor al de ingezetenen der stad' een cultureel centrum te zijn. In dit artikel wordt bekeken in hoeverre het gebouw inderdaad voor iedere Utrechter toegankelijk was en in hoeverre het de naam cultureel centrum verdiende