Tabula nova Hollandiæ Meridionalis vulgo Zuid-Holland ad usum serenissimi Burgundiæ ducis

Abstract

Deze kaart van het zuidelijk deel van Holland werd door Pieter Mortier gekopieerd naar die van Sanson en Jaillot, die vanaf 1673 in de Parijse 'Atlas nouveau' werd gepubliceerd (zie elders in de collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht). Mortier maakte van deze atlas in 1692 een nadruk, een zogeheten 'contrefaçon hollandaise'. Op het titelblad en op de kaarten vermeldde hij aanvankelijk alleen Jaillot. Pas jaren later durfde Mortier het aan de kaarten zijn eigen impressum mee te geven. De nadruk van de 'Atlas nouveau' bracht Mortier in samenwerking met de gebroeders Huguetan uit, die hem vooral financieel steunden. De koperplaten werden in 1692 bij loting verdeeld, waarbij de koperplaat van de kaart van Holland in het bezit van Mortier kwam. Mortier volgde de originele kaart van Sanson en Jaillot niet klakkeloos na. Zo werd de trekvaart tussen Haarlem en Leiden toegevoegd en kreeg de kaart een wegenstructuur. Ook de omwalling van Amsterdam werd naar de werkelijkheid ingetekend. Voor deze vernieuwingen baseerde Mortier zich op de kaart van Nicolaas Visscher II (zie voor een tweede staat van deze kaart elders in de collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht). Voor het overige volgde Mortier de originele kaart van Sanson en Jaillot na, zoals de cartouches, de zandbanken, de schaal en de coördinaten. De Parijse kaart noemt L. Cordier als graveur; de graveur van de Amsterdamse kopie is echter anoniem. Van de kaart zijn vijf staten bekend, die zowel in losse vorm als in atlasvorm werden verkocht. De kaart is samen met een noordelijk blad als gemonteerde kaart aanwezig in de 'Atlas nouveau' (1692 en later) en als afzonderlijke kaart in de 'Atlas François' (1705 en later). Afgebeeld is de tweede staat, met het jaartal 1696. De kaart werd los verhandeld en heeft daarom middels een opgeplakte strook aan de bovenzijde een eigen gegraveerde titel: 'Tabula nova Hollandiæ Meridionalis vulgo Zuid-Holland ad usum serenissimi Burgundiæ ducis. Parisiis. 1696'.