Het Deïsme overwonnen : Gerrit Achterbergs gedicht 'Deïsme' gelezen tegen de achtergrond van de gereformeerde verbondstheologie

Abstract

Gert Marchal is een theoloog met een brede armslag. Zijn publicaties getuigen niet alleen van zijn expertise op het gebied van de exegese en de theologie van het Nieuwe Testament, maar ook van zijn nauwe verbondenheid met het belijden van de kerk der eeuwen. Beide aspecten komen ook naar voren in de pastorale bewogenheid waarmee hij hartstochtelijk is blijven zoeken naar antwoorden op levensvragen waarvoor de gemeente zich in deze tijd gesteld ziet. Tussen al die regels door die hij geschreven heeft kunnen we echter ook iets anders ontdekken. Ik doel met deze opmerking op zijn grote belezenheid in moderne literatuur en poëzie. Gert Marchal is een mens die gevoelig is voor het werk van dichters en schrijvers van vroeger en nu, die voor hem het onzegbare konden en kunnen verwoorden. Van deze luisterende betrokkenheid op de moderne literatuur en poëzie zijn in zijn oeuvre talloze voorbeelden te geven. In deze bijdrage wil ik hem - ter markering van zijn emeritaat en met dank voor wat ik van hem geleerd heb - een interpretatie van een van de gedichten van Gerrit Achterberg aanbieden. Het gaat om het gedicht ‘Deïsme’ (Verzamelde Gedichten, 922; voortaan geciteerd als VG)) dat hierboven is weergegeven. Zonder twijfel heeft hij in zijn werk als predikant en columnist meer dan eens naar dit gedicht verwezen.