Carte de Hollande

Abstract

Opvallend aan deze kaart van Holland is de merkwaardige vormgeving. De op het westen georiënteerde kaart toont voor het overgrote deel de Noordzee, terwijl de provincie Holland slechts een klein gedeelte aan de onderzijde inneemt. De provincie is bovendien niet eens in zijn geheel afgebeeld. Bij het drukproces is destijds het gedeelte rechtsboven met een stuk papier afgedekt geweest. Met behulp van een apart koperplaatje is toen daarna de titelcartouche afgedrukt. Vanwege het afdekken met een stuk papier is een deel van het toponiem 'Keysers plaet' weggevallen en staat er alleen 'Keyse'. Dat deze kaart zo'n eigenaardige constructie kent, heeft een logische reden. De kaart maakt namelijk onderdeel uit van een wandkaart van de Zeventien Provinciën en vormt daarin het rechter bovenblad. De titel van deze wandkaart luidt: 'Carte generale des Dix et Sept Provinces des Pays Bas'. Door de oorspronkelijke titelcartouche af te dekken en een nieuwe titelcartouche toe te voegen verkreeg men dus een afzonderlijke kaart van Holland. De kaart is gebaseerd op de kaart uit 1629 van Van Berckenrode (zie elders in deze collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht), ofschoon de wegen ontbreken. Overeenkomsten zijn er tevens met de foliokaart 'Belgii sive Germaniæ Inferioris accuratissima tabula' uitgegeven door Henricus Hondius in 1631. De Beemster en Purmer zijn op de kaart als droogmakerij met verkaveling weergegeven; de Wormer als droogmakerij zonder verkaveling. De Schermer de de Waard vertonen zich nog als meren. De kaart werd in 1634 voor het eerst gepubliceerd in een Parijse atlas van Christophe Tassin, 'Les cartes generales de toutes les provinces de France [...]'. Later in 1637 in hetzelfde werk door Melchior Tavenier en in de periode 1640-1645 door Nicolas Berey.