Potentieel voor Besparing en Efficiency van Energiegebruik in Nederland (BEEN)

Abstract

Internationale studies van de IEA en de IPCC geven aan dat energiebesparing de belangrijkste bijdrage moet leveren aan de terugdringing van broeikasgasemissies. Een reductie van de energievraag is een voorwaarde voor een transitie naar een duurzame energievoorziening. De EU en de Nederlandse overheid hebben tot 2020 ambitieuze doelstellingen neergelegd voor verdergaande energiebesparing. De energietransitie veronderstelt dat circa 40% van de CO2 emissiereductie in Nederland met behulp van energiebesparing gerealiseerd moet worden. Hiervoor moet het tempo van energie efficiency verbetering drastisch omhoog. De huidige trend in efficiency verbetering blijft echter achter bij de gewenste snelheid. Dit wordt mede veroorzaakt door een groot aantal barrières in alle delen van de samenleving. Voor de verbetering van het pakket van beleidsmaatregelen is het noodzakelijk om beter inzicht te krijgen in de bijdragen van de verschillende besparingsopties. Het Regieorgaan Energietransitie is bezig met een verbreding, verdieping, herijking en verdere operationalisering van de toekomstvisie voor de Nederlandse energievoorziening. Deze moet op termijn betrouwbaar, betaalbaar en klimaatneutraal worden. Het benutten van het potentieel van de besparing- en efficiencymaatregelen moeten daarbij een meer centrale plek krijgen in de visie op Energietransitie. Dit rapport tracht een consistent overzicht te geven van de potentiëlen voor energiebesparing per sector in Nederland in 2020 en 2050, en de barrières voor de realisatie van dit energiebesparingpotentieel in kaart te brengen. De studie is gebaseerd op een inventarisatie van bestaande studies (zowel uit Nederland als buitenland). De studie laat een aantal factoren buiten beschouwing: • structuurveranderingen in de economie (anders dan in het referentiescenario opgenomen) • veranderingen in consumptiepatronen, gedrag en mobiliteit/logistiek (anders dan in het referentiescenario opgenomen) • materiaalefficiency • veranderingen aan de aanbodzijde (inclusief duurzame energiebronnen ‘achter de meter’) • eventuele impact van groene grondstoffen op energiegebruik en mogelijke andere efficiencyverbeteringen in productketens In deze studie brengen wij het ‘maximaal realiseerbaar potentieel’ per (sub-) sector in beeld. Dit betekent dat we in deze studie bepalen welk gedeelte van het technische potentieel geïmplementeerd kan worden als rekening wordt gehouden met (voldoende) beschikbaarheid van de technologie en de tijd die markten nodig hebben om tot volle ontwikkeling te komen. Het aantal beschikbare jaren tot het zichtjaar 2020 of 2050 bepaalt in grote mate de omvang van het maximaal realiseerbaar potentieel. Dit betekent dat het potentieel voor energiebesparing niet is uitgeput. Technologie met (een huidig) te hoog kostenniveau, technologie in ontwikkeling en die niet in de geanalyseerde studies is opgenomen, zullen in de toekomst kunnen bijdragen aan verdergaande energiebesparing. De resultaten worden gepresenteerd voor een tweetal scenario’s: Langzame Technologische verandering (LT) en Snelle Technologische verandering (ST). Als basis van de schatting van de toekomstige groei in economische activiteiten wordt uitgegaan van het Global Economy scenario uit de WLO studie.