Zelfregulatie van leerprocessen van docenten in opleiding in nieuwe opleidingsarrangementen

Abstract

Studenten in de lerarenopleidingen krijgen in toenemende mate te maken met opleidingsarrangementen waarin zij een grotere rol dan voorheen krijgen in het sturen van hun leerprocessen. De vraag is echter of alle docenten-in-opleiding (dio’s) in voldoende mate beschikken over de vereiste regulatievaardigheden om verantwoordelijkheid te dragen voor de planning, sturing en beoordeling van hun leerproces. Daarnaast is het onduidelijk of in de huidige experimentele opzetten van dit soort nieuwe opleidingsarrangementen op voldoende systematische wijze wordt gewerkt aan het ontwikkelen van dergelijke vaardigheden, die van groot belang zijn voor hun verdere professionele ontwikkeling. Onderzoek naar zelfregulatie van leerprocessen (Iran-Nejad, 1990; Vermunt, 1998; Pintrich, 2002) heeft belangrijke activiteiten en processen van zelfregulatie geïdentificeerd en het belang aangetoond van zelfregulatie bij het voorspellen van leerprestaties. Deze studies beperken zich echter tot leerlingen en studenten in het reguliere basis-, voortgezet en hoger onderwijs. Er is nog weinig bekend over de aard en processen van zelfregulatie bij complexere leerprocessen, evenmin over de wijze waarop de zelfsturing in zulke opleidingsarrangementen kan worden geoptimaliseerd. De hoofdvraag van het onderzoek is: Wat is een goede didactische manier om systematisch de kwaliteit van zelfregulatie van het leerproces van dio’s te stimuleren? In de eerste studie testen we een instrument om de kwaliteit van zelfregulatie bij 20 dio’s te bepalen. Dit instrument (weekrapport) is ontwikkeld aan de hand van een literatuurstudie en twee pilot studies. In dit weekrapport wordt dio’s gevraagd om aan de hand van elf vragen elke week een leerervaring te beschrijven. Het instrument wordt gevalideerd met behulp van een aanvullend interview en de analyse van het portfolio dat dio’s bijhouden. Fenomenografische analyse zal worden gebruikt om verschillende regulatieactiviteiten en –strategieën bij docenten in opleiding te identificeren.