Uitgeverij De Arbeiderspers: van ontstaan tot en met ontzuiling

Abstract

Deze tekst (10.000 woorden) verscheen in 1986 en schetst de geschiedenis van (boeken)uitgeverij ‘De Arbeiderspers’ (1929), te beginnen met de voorlopers daarvan, de ‘Brochurenhandel der SDAP’ (1898) en uitgeverij ‘Ontwikkeling’ (1915), tot 1985. Aandacht wordt besteed aan personen, ideologie en fonds, en (beknopt) aan de bijzondere positie in de Tweede Wereldoorlog (de AP werd door de Duitsers ‘gelijkgeschakeld’). Van het vroegste begin tot 1985 toont het fonds een regelmatige ontwikkeling, waarbij ook de formele loskoppeling van uitgeverij en de sociaaldemocratische ‘rode familie’ in 1971 geen breuk heeft opgeleverd. De twee meest in het oog lopende aspecten van die ontwikkeling zijn de verhouding fictie/nonfictie (fictie neemt toe van < 5 % tot 80 % in 1985) en de maatschappelijke strekking (inhoudelijk verloor het fonds steeds meer zijn ideologisch vormende en strijdende karakter).