Possessiefconstructies in Oud Spaans en Modern Spaans nader bekeken

Abstract

In het Oud Spaans kon een possessief pronomen samen met een aantal andere woordsoorten voor een substantief voorkomen. In het Oud Spaans komt de possessiefconstructie met een onbepaald lidwoord en voorgeplaatst possessief pronomen zeer frequent voor, dit in tegenstelling tot zijn tegenhanger met achtergeplaatst possessief pronomen. Hoewel in de 15e en 16e eeuw de frequentie van de constructie sterk afneemt, om in Spanje geheel in onbruik te raken, vinden we de constructie terug in een aantal hedendaagse varianten van het Spaans van Amerika. De varianten waar de constructie relatief vaak voorkomt worden alle gesproken in tweetalige gebieden waar er sprake is van een sterke aanwezigheid van een Amerindisch substraat, dat bovendien een vergelijkbare possessiefconstructie kent. Een aantal minimale paren uit het Spaans van de 16e eeuw, de cruciale periode voor de vorming van het Spaans van Amerika, laat zien dat de oorspronkelijk partitieve constructie een speciale, affectieve relatie van de bezitter met zijn bezit kan aangeven. In de periode 15e-17e eeuw is er een voorkeur voor het gebruik van deze constructie als het bezit een persoon is. In het hedendaagse Spaans van Spaans-Amerika lijkt er in het gebruik van de possessiefconstructie met voorgeplaatst pronomen eveneens sprake te zijn van een affectieve relatie met het bezit. Opmerkelijk genoeg heeft deze constructie daar de voorkeur als het bezit een zaak is. Er lijkt derhalve sprake te zijn van een innovatief gebruik van de constructie, d.w.z. de exploitatie van de constructie voor nieuwe, andere contexten dan die waarin hij oorspronkelijk de voorkeur had.