[Kaart van dialectvormen voor] de kikvors

Abstract

Taal- en dialectkundigen van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) en van de Rijksuniversiteit Leiden en de Katholieke Universiteit van Leuven zijn vanaf 1939 bezig geweest aan de productie van een taal- en dialectatlas van het Nederlands. Deze atlas was in eerste instantie gebaseerd op een enquête onder een groot aantal respondenten – in totaal bijna 2.000, verdeeld over Nederland en Vlaanderen. Die respondenten werd gevraagd de plaatselijke vormen op te schrijven van een groot aantal begrippen. Door overeenkomstige antwoorden overeenkomstig te visualiseren (met hetzelfde symbool) en verwante woorden met op elkaar gelijkende symbolen aan te geven is voor elk van die begrippen de verspreiding van specifieke ‘vertalingen’ ervan in dialectvorm gekarteerd. Op basis van de verschillen of overeenkomsten tussen die verbreidingsvormen kon men uitspraken doen over de begrenzing van de verschillende dialecten van het Nederlands. Men zou dus kunnen zeggen dat deze taalatlas aan de kaart uit 1899 van Te Winkel (zie elders in deze collectie van gedigitaliseerde kaarten) eigenlijk vooraf had moeten gaan. De kaart is dus vooral bijzonder vanwege de manier waarop de gegevens middels een enquête onder respondenten verzameld zijn.