Kaart aanwijzende de verspreiding der cholera en het aantal sterfgevallen aan deze ziekte in elke der 50 buurten van Amsterdam

Abstract

Van deze kaart is ook een gedrukte uitgave verschenen, gepubliceerd door Van Amand in Amsterdam in 1866 en vervaardigd op basis van dit manuscript. Wat de auteur vooral uit heeft willen laten komen is het verloop van de epidemie in de tijd (hij woedde in de twintig weken van 1 juni tot en met 18 oktober 1866). Daartoe bevat elke buurt een rozetje dat in twintig partjes is opgedeeld. De weken, waarin in die buurt slachtoffers vielen, zijn ingekleurd volgens een vast schema dat in het model in de verklaring rechtsonder terugkomt; bij de betreffende partjes staat dan ook met rode cijfers het aantal slachtoffers aangegeven. De kaart zegt daarover: ‘De cijfers met rooden inkt geschreven duiden het aantal sterfgevallen aan dat in de aangegeven week had plaatsgehad; de getallen met zwarten inkt geschreven de bevolking der buurt op ult.o Mei 1866 en de sterfteverhouding op elke 1000 zielen.’ Een dergelijke combinatie van complexe diagrammen is veel te ingewikkeld om een overzicht te bieden; pas na lange studie slaagt men in een analyse van de cijfers. Men kan dan waarnemen waar de epidemie begon en waar hij eindigde, of er in die periode één of meerdere aanvallen waren per buurt, het promillage van de bevolking dat het loodje legde (dat varieerde van 0 in buurt RR tot 18,7 in buurt S) en het verloop van het aantal sterfgevallen van week tot week.