Landbouwkaart van Nederland

Abstract

In 1869 publiceerde Staring zijn grote ‘Landbouwkaart van Nederland’ (1:200.000) welke datzelfde jaar in Londen op de Wereldtentoonstelling een prijs won. In de bijgegeven legenda worden 'De Nederlandsche landbouwstelsels' (veehouderij, akkerbouw op het zand, akkerbouw op klei, bijzondere teelten, houtteelt, woeste gronden) gespecificeerd door middel van kleuren en een combinatie van letters en cijfers. De scherpe grenzen (veel gedetailleerder dan op Starings wandkaart van 1860) tussen de verschillende stelsels konden aan de hand van de grondgebruikinformatie van de net gereedgekomen topografische kaart 1:200 000 worden ingetekend. Blijkbaar was Staring er achter gekomen dat de met arceringen aangegeven informatie over de landbouwstelsels op zijn ‘Schoolkaart voor de natuurkunde en de volksvlijt’ (zie elders in deze collectie gedigitaliseerde thematische kaarten) in combinatie met de in volle tinten aangegeven bodemsoorten onvoldoende tot zijn recht kwam en nu bracht hij die landbouwstelsels dus op een aparte kaart op dezelfde schaal. Deze kaart is, in tegenstelling tot de wandkaart van 1860, niet in kleur gedrukt. Men moest hem zelf laten inkleuren, waarschijnlijk omdat de doelgroep veel kleiner was (landbouwonderwijs?). Dat inkleuren is op dit exemplaar uit de Utrechtse universiteitsbibliotheek niet volledig gebeurd; dat geldt bijvoorbeeld voor de zes onderscheiden typen akkerbouw op zand en voor de woeste gronden; het door de veehouderij in beslag genomen areaal is waarschijnlijk wel ingekleurd geweest, maar is inmiddels verkleurd. Van de topografische ondergrond bevat de kaart geen legenda, men kan daar wel de ligging van het toen geplande Noordzeekanaal en Nieuwe Waterweg op aflezen.